«1. Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ’ αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, μπορεί να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. 2. Το δικαστήριο μπορεί ιδίως να αφαιρέσει από τον ένα γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο ή, αν συντρέχουν και στο πρόσωπο αυτού οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, να αναθέσει την επιμέλεια του τέκνου ή, ακόμη, και την επιμέλεια του ολικά ή μερικά σε τρίτον ή και να διορίσει επίτροπο».
ΑΚ, ά. 1532 § 1, § 2
Στις περιπτώσεις που οι γονείς δεν ασκούν σωστά τα γονικά τους καθήκοντα, είτε επειδή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτά είτε επειδή τα ασκούν με αυθαίρετο ή καταχρηστικό τρόπο, το δικαστήριο μπορεί να εφαρμόσει (ύστερα από αίτηση του άλλου γονέα, κοντινού συγγενή ή του εισαγγελέα) κάθε κατάλληλο μέτρο που θα αποβλέπει στο συμφέρον και στην ασφάλεια του παιδιού.
Ενδεικτικά τέτοια μέτρα είναι: α) η αφαίρεση από τον ένα γονέα της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και η ανάθεσή της στον άλλο, β) στην περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι υπαίτιοι, γίνεται ανάθεση της επιμέλειας ολικά ή μερικά σε τρίτο πρόσωπο, και γ) ο διορισμός επίτροπου. [Επίτροπος (όχι ειδικός) είναι το φυσικό πρόσωπο που έχει την επιμέλεια του προσώπου και τη διαχείριση της περιουσίας ανηλίκου, υποκαθιστώντας την ελλείπουσα ή μη ασκούμενη γονική μέριμνα (ΑΚ 1589 επ.)].
Ο γονέας που κατηγορείται για κακή άσκηση γονικής μέριμνας μπορεί να έχει κακοποιήσει αλλά και παραμελήσει το παιδί του. Στην περίπτωση που η θυματοποίηση του ανηλίκου έγινε από «τρίτο» άτομο (όχι από τους γονείς) ή ήταν ατύχημα, αποτελεί ζήτημα διερεύνησης και απόδειξης αν αυτό σχετίζεται και είναι αποτέλεσμα κακής άσκησης της επιμέλειας του παιδιού από τους γονείς του.
Περιπτώσεις που μπορεί οι γονείς να έχουν συντελέσει έμμεσα στη θυματοποίηση των παιδιών τους είναι οι εξής: α) μη επίβλεψη/εποπτεία του παιδιού, με αποτέλεσμα την έκθεσή του σε κινδύνους που το απειλούν, όπως για παράδειγμα συναναστροφή με ακατάλληλα πρόσωπα, ή έκθεση του παιδιού σε επικίνδυνα αντικείμενα (π.χ. όπλα), β) καλλιέργεια ή ανεκτικότητα επιβλαβών συνηθειών του παιδιού, γ) εγκατάλειψη, δ) παραβατική συμπεριφορά τουλάχιστον του ενός γονέα.